Zachodnia część Gminy Mieroszów, położona jest w Paśmie Zaworów – północnej części Gór Stołowych.  Pasmo to cechuje duże zalesienie terenu, płaska wierzchowina i strome zbocza szczytów, z których najwyższy – Róg mierzy 715 m n.p.m. Przez pasmo przebiega granica zlewisk mórz: Bałtyckiego i Północnego.


Nazwę Zawory pasmo nosi od pojęcia „zawora” oznaczającego zamknięcie.

W przeciwieństwie do sąsiadujących z nimi Gór Kamiennych, Adršpašskoteplickich Skál tereny są rzadziej wybierane jako cel potencjalnych wycieczek turystów, ze względu na mniejszą ilość szlaków pieszych czy rowerowych.

To spokojna okolica, atrakcyjna krajobrazowo, a przede wszystkim przyrodniczo.
Z przeprowadzonych obserwacji na tym obszarze wynika, że występuje tu kilka gatunków ptaków, które rzadko można zobaczyć w swoim naturalnym środowisku.

Na północnym wierzchołku góry Dziób (693 m n.p.m.) pomiędzy sołectwami Łączna oraz Różana powstała unikalna konstrukcja w formie gniazda, dzięki któremu każdy może przy odrobinie szczęścia zobaczyć, bądź usłyszeć ptaki z poniższego zestawienia.

Fotografie oraz ich opisy przygotował Krzysztof Żarkowski – ceniony wałbrzyski fotograf przyrody, ekolog oraz ornitolog.

Bielik 
(Haliaaetus albicilla
rodzina: jastrzębiowate

Długość ciała: 70-90 cm. Największy krajowy ptak drapieżny o rozpiętości skrzydeł sięgającej 230 cm. Dorosły ptak ubarwiony brunatno z rozjaśnioną głową i krótkim, białym ogonem. Dziób żółty-duży, nogi mają nieopierzone skoki. Młody jest brunatny  z ciemnym dziobem i ogonem, które rozjaśniają się z wiekiem szatę ptaków dorosłych osiągają po 4-5 latach. Bieliki budują duże gniazda na sosnach, świerkach. W gminie Mieroszów mamy jedną parę lęgową, wokół gniazda wytyczono strefę ochronną w której nie wolno przebywać przez cały rok .  Dzięki ochronie strefowej miejsc gniazdowania  jego liczebność systematycznie wzrasta.

Bocian czarny 
(Ciconia nigra)
rodzina: bociany

Długość ciała: 90-100 cm. Nieco tylko mniejszy od bociana białego. Ubarwienie czarne z metalicznym połyskiem, brzuch biały. Dziób i skóra wokół oczu oraz nogi czerwone. Bociany czarne uważane są za skryte ptaki leśne i unikają sąsiedztwa człowiekiem są wrażliwe na niepokojenie, wokół ich gniazd wyznacza się strefy ochronne niedostępne dla ludzi. W pobliżu gminy Mieroszów pojedyncze lęgowe pary.

Żuraw
(Grus grus
rodzina: żurawie

Długość ciała: 105-130 cm. Ptak większy od bociana o popielatym ubarwieniu z czarną szyją i głową oraz białą szeroką brwią za okiem. Na szczycie głowy czerwona plama.  W locie przypomina bociana, lecz różni się ubarwieniem i innym  sposobem lotu oraz wydawanym głosem (klangorem). Na terenie gminy Mieroszów żyje kilka partych ptaków, żurawie lubią odludne zabagnione tereny i nie należy ich niepokoić.

Sokół wędrowny 
(Falco peregrinus
rodzina: sokołowate

Długość ciała: 35-48 cm. Duży sokół wierzch ciała stalowoszary, spód gęsto prążkowany. Na głowie czarna „czapeczka” z szerokimi wąsami na policzkach. Sokół wędrowny należy do najsprawniejszych łowców, poluję wyłącznie na ptaki. Potrafi schwytać ofiarę w locie pikując do niej z dużej wysokości i przechwycić ofiarę w powietrzu. Gatunek ten niemal zniknął z naszego kraju w latach 80- tych XX wieku wskutek zatrucia środkami DDT, obecnie populacja jest odbudowywana i systematycznie wzrasta. Ornitolodzy i badacze tych ptaków próbują odbudować populację nadrzewną. Po stronie polskiej  jest znana jedna para lęgowa tych ptaków na kominie PEC w Wałbrzychu oraz do 10 par lęgowych tuż przy granicy z Polską w środowiskach skalnych.

Bocian biały
(Ciconia ciconia
rodzina: bociany

Długość ciała: 100-115 cm. Powszechnie znany ptak o białym upierzeniu z czarnymi lotkami oraz długimi czerwonymi nogami i dziobem. W Polsce dość liczny ptak lęgowy tworzy też kolonie. Bociany budują jedne z największych gniazd większość na specjalnie przygotowanych platformach. Bociany białe lubią sąsiedztwo siedzib ludzkich. W gminie Mieroszów są dwie lęgowe pary jedna w mieście na kominie.

Myszołów
(Buteo buteo
rodzina: jastrzębiowate

Długość ciała: 50-57 cm. Średniej wielkości ptak drapieżny o bardzo zmiennym ubarwieniu utrzymanym w różnych odcieniach brązu, często z jaśniejszym spodem ciała. Ogon i lotki pręgowane. W locie sylwetka dość zwarta o stosunkowo szerokich i niezbyt długich skrzydłach i dość krótkim ogonie. Najczęstszy ptak drapieżny w kraju, widywany zwykle jak czatuje na ofiarę z wysokich miejsc: słupy, kołki, kamienie. Często wypatrując zdobyczy zawisa na chwilę w powietrzu.

Jastrząb
(Accipiter gentilis)
rodzina: jastrzębiowate

Długość ciała: samiec – 48-58 cm, samica – 60-66 cm. Średniej wielkości ptak drapieżny o stosunkowo krótkich skrzydłach i długim ogonie. Ubarwienie szarobrunatne z wierzchu, białe od spodu z gęstymi, ciemnymi prążkami, ogon szeroko pręgowany, młode bardziej brązowe ze smugami na szyi i brzuchu. Samiec jest wyraźnie mniejszy od samicy. Prowadzi skryty tryb życia. Poluje najczęściej z zaskoczenia.

Pustułka 
(Falco tinnunculus
rodzina: sokołowate

Długość ciała: 30-35 cm. Niewielki sokół o smukłej sylwetce z długim ogonem. Samiec  ma rdzawe ubarwienie wierzchu ciała i beżowym nakrapianym spodem, głowa popielata, podobnie jak ogon zakończony czarnym pasem. Samica brązowa, gęsto plamkowana, z pręgowanym ogonem. Wysokie budynki i wieże kościołów są dla niej miejscem składania jaj, ptaki te chętnie lęgną się w specjalnych budkach dla tego gatunku. 

Kobuz
(Falco subbuteo)
rodzina: sokołowate

Ptak wielkości pustułki, smuklejszy. Obie płcie jednakowe. Cały wierzch ciała łupkowo-szary. Na głowie czarna „czapeczka” z wąsem po bokach szyi z kontrastowanym z białymi policzkami i gardłem. Spód płowy z grubym kreskowaniem, pokrywy podogonowe rdzawo-pomarańczowe. Jeden z najsprawniejszych ptaków szponiastych. Lata niezwykle zwinnie i szybko, w locie potrafi chwytać nawet jaskółki i jerzyki a także duże ważki przy zbiornikach wodnych.

Czapla siwa
(Ardea cinerea)
rodzina: czaplowate

Długość ciała: 90-105 cm. Ptak wielkości bociana o smukłej sylwetce z długą wygiętą szyją. Upierzenie popielate z wierzchu i białe od spodu. U dorosłych ptaków z tyłu głowy zwisa czarny czub. Młoda czapla nie ma wyrazistego rysunku na głowie i szyi. W locie różni się od bociana lub żurawia esowato wygiętą szyją i łukowatymi skrzydłami.

Czapla biała
(Egretta alba)
rodzina: czaplowate

Długość ciała: 85-100 cm. Ptak wielkości czapli siwej, ale o smuklejszej sylwetce z długą, esowato wygiętą szyją. Ubarwienie białe. W szacie godowej na grzbiecie wyrastają długie pióra ozdobne, dziób jest czarny a nogi czerwonawe. Ptaki nielęgowe i młode mają dziób żółty, a nogi żółtawobrązowe. Czapla biała, dawniej rzadka,  stała się u nas regularnym gościem na stawach, jeziorach czy zbiornikach zaporowych, czasami tworzą nielęgowe koncentracje liczące nawet ponad setkę osobników.

Kruk
(Corvus corax)
rodzina: krukowate

Długość ciała: 60-67 cm. Duży i masywny czarny ptak. W locie ma zauważalnie dużą głową z mocnym dziobem, ma długie skrzydła o rozpiętości zbliżonej do myszołowa i klinowatym ogonem. Ubarwienie całkowicie czarne z metalicznym połyskiem. Zwraca uwagę donośnym, głębokim, gardłowym krakaniem. Kruki są wszystkożerne często żerują przy padlinie tworząc grupy. Kruk jest jednym z najwcześniej przystępujących do lęgów ptaków w naszym kraju, składa jaja  na początku marca.

Jak dotrzeć do gniazda?

Najłatwiejsze dojście do gniazda na Dziobie jest od miejscowości Łączna – droga na szczyt została oznakowana tabliczkami z nazwą projektu. 

Około 300 m przed ZOO Łączna jadąc z miejscowości Różana skręcamy w lewo z drogi asfaltowej w leśną drogę, która łagodnie pnie się w górę. Na kolejnych skrzyżowaniach skręcamy zawsze w lewo. Po ok 1,5km dochodzimy do punktu widokowego, na którym jest stół i ławki. Tuż obok nich skręcamy w lewo wąską ścieżką na szczyt do gniazda.

Link do mapy